quarta-feira, 29 de setembro de 2010

Tur Hamutuk: Konsidere HAK-JSMP ladun komprende Sistema no halo progandan politika

Dili. Tur Hamutuk Media (THM). Husu atu NGO sira komprende sistema judicial,do ke produs komentarius ne’ebe maka tendencia politika no menus liu substancia juridika,haktuir lia hirak ne’e husi Adolfo Rodrigues Xefi Departemento Juridiku NGO Tur Hamutuk ba THM,Quinta-feira (30/09/2010).

Haktuir tan Adolfo Rodrigues,”tuir lolos Dra.Ana Pessoa, nudar Prokurador Jeral Republika (PJR) halo knar nudar Ministeriu Publiku (MP) maka investiga kasu no procesu haruka ba Tribunal”,dehan Adolfo Rodrigues.
Tenik tan Adolfo Rodregues,Xefi Departementu Juridiku NGO Tur Hamutuk,”tuir Kodiku Procesu Penal (KPP) iha ninia artigu 239 iha lina a),”koalia konaba meritu procesu”,no lina b) “rejeisaun ba procesu”.

Haktuir lia hira ne'e wainhira THM husu atu fo komentariu konaba HAK-JSMP ninia deklarasaun konaba kasu Jose Luis Guterres no Zacarias Albano da Costa,nudar VPM no MNE,tuir hakerek Jornal Nacional Diario (JND) iha ninia edisaun quinta-feira (30/09/2010,paj.7),katak"HAK-JSMP konsidera Kompetencia PM hodi reforsa Sistema Judiciaria".

Haktuir tan Adolfo Rodrigues,” NGO hanesan HAK-JSMP tuir lolos sira maka komprende diak liu konaba sistema judicial tamba sira halao knar tinan barak ona advogacia ba sociedade Timor-Leste,mas sira ninia deklarasaun hatudu katak sira mos halo ona probaganda politika”,defende Adolfo Rodrigues.
Dehan tan Adolfo Rodrigues,Xefi Departemento Juridiku NGO Tur Hamutuk,”Ana Pessoa uja ninia knar nudar PJR,komete errors rua,ida abuso poder no seluk buka bosok PM nudar xefi Governu,hodi husu ba PM atu suspende membrus Governus ne’ebe hetan akusasaun”,dehan tan Adolfo Rodrigues.

segunda-feira, 27 de setembro de 2010

Minister Zacarias da Costa Responds to Tempo Semanal Article

The Minister for Foreign Affairs, Dr. Zacarias da Costa, has today responded to an article by Tempo Semanal, on the 23th of September, 2010 entitled ‘Vice Prime Minister “LUGU” and Foreign Minister Zac da Costa – Indicted'.

"It was with interest that I learned about this latest development. However, I will await, with serenity, the progress of the judicial process. It is my intention to fully cooperate with the competent judicial authority in order to clarify the issue, namely: The appointment of a staff member to Timor-Leste’s Mission at the United Nations, in New York, which was done during the previous Government, but was cancelled after I took over as Foreign Minister. I hope that this judicial process is allowed to take its course and not become an issue for political speculation," Minister da Costa said speaking from New York. END

quarta-feira, 22 de setembro de 2010

Nudar cidadaun,Lucia Lobato iha direitu atu akompana nia kaben iha Tribunal

Dili,Tur Hamutuk Media (THM). Normal-normal deit Lucia Lobato nudar cidadaun akompana nia kaben,Americo Lopes,nudar arquido ba kasu Pualaka,ne'ebe procesu julgamentu hahu ona iha Tribunal Distrital Dili,iha Tersa-feira (21/09/2010,kasu lia hirak ne'e husi Adolfo Rodrigues Xefi Departementu Juridiku NGO Tur Hamutuk ba THM,Quinta-feira (23/09/2010) iha nia knar fatin.

Haktuir tan Adolfo Rodrigues,"HAK ho JSMP labele hare kasu presensa Lucia Lobato iha Tribunal hanesan atu influencia ba decisaun juiz,ne'e hare sasan matan sorin deit". Tenik tan Adolfo Rodrigues,"HAK-JSMP ladun hare presensa Lucia Lobato nudar cidadaun normal ida no ninia manifestu solidariedade ba ninia kaben".

"Lucia Lobato ba akompana ninia kaben nudar cidadaun ida,laos nudar Ministra Justica,labele kahur buat rua la hanesan",defende Adolfo Rodrigues,xefi Departementu Juridiku NGO Tur Hamutuk ba THM.

Tuir informasaun ne'ebe maka THM hetan husi Ministeriu Justisa (MJ) katak,"Ministra Justisa husu ona licensa ba Primeiru-Ministru,nudar xefi ba Governu,Kay Rala Xanana Gusmao,atu akompana nia kaben durante procesu ninia kaben iha tribunal". Tuir observasaun THM huri seik,quarta-feira (22/09/2010) iha Palacio Governo,Lucia Lobato nudar Ministra Justisa la marka presensa iha Konseilu Ministru.Observasaun THM katak,"Vice Ministru Justisa,Ivo Valente maka marka presensa iha Konseilu Ministru Quarta-feira (22/09/2010)". Wainhira THM konfronta ba kasu Lucia Lobato la tuir Konseilu Ministru iha Qarta-feira (22/09/2010) husi Ministeriu Justisa haktuir katak"Vice Ministru Ivo Valente maka representa Ministra Justisa".

Tuir Deklarasaun husi HAK-JSMP ba Jornal nacional Diario (JND) edisaun Quinta-feira (23/09/2010),katak"Hak-JSMP lamenta ba prezensa Ministra Lucia iha Tribunal". argumentasaun husi NGO 2 ne'e katak"presensa Ministra Lucia Lobato bele influencia Juiz ninia servisu".

Hatan ba ida ne'e,Adolfo Rodrigues dehan,"ne'e argumentu primatur,Juiz ne'e exerje funsaun iha Tribunal tenke iha kompetencia no imparcialidade,laos mai fali ho argumentu baratu no baixo nivel ho presenca Ministra Lucia Lobato atu influencia procesu",dehan Adolfo Rodrigues,Xefi Departementu Juridiku NGO Tur Hamutuk ba THM.

Kasu Pualaka,envolve socios husi kompania rasik,socios sira seluk,falsifika dokumentus no desviu ba fundus!THM no JND(23/-9/2010)!

segunda-feira, 20 de setembro de 2010

Familia Carrascalao no Alkatiri sira empresta rai laos fó rai ba sira

Dili.Tur Hamutuk Média (THM, 20/09/2010). Familia Carrascalao no Alkatiri, rai nain Dili sira impresta deit rai ba sira hodi hela no halo tos,haktuir lia hirak ne´e husi Adolfo Rodrigues,Xefi Departemento Juridiku NGO Tur Hamutuk, iha nia knar fatin.

Haktuir tan Adolfo Rodrigues,”uluk Carrascalao ho Alkatiri sira nia aman,mai empresta rai husi Dili rai nain ba sira,hodi halo tos,hela,maibe laos atu sai rai nain ba rai”,dehan tan Adolfo Rodrigues,Xefe Departemento Juridiku NGO Tur Hamutuk.

NGO Tur Hamutuk,liu husi Departementu Juridiku ba halo advogacia rai nia iha Dili laran, buka dadus husi Dili rai nain,husi Mota ain,Manleu,Mota ulun,konaba rai nain lolos iha Dili ne´e maka se. Tuir dadus ne´ebe NGO Tur Hamutuk hetan katak “familia Carrascalao,Alkatiri,Albano,laos rai nain lolos”. Rai sira ne´ebe sira okupa,sira hetan autorizasaun husi rai nain atu halo tós, halo natar,halo uma,maibe laos atu sai nain ba rai.

Dadus ne´ebe maka NGO Tur Hamutuk rekoila,”familia Carrascalao,familia Alkatiri sira tamba besik ba autoridade kolonial Portugues no hatene hakerek no le,hodi ba afora rai sira ne´e,ikus mai dehan fali sira nian”.

Iha Indonésia nia Ukun sira sai koloboradores principais, balun sai Governador,balun sai Ketua Pemuda Pancasila,balun sai Mauhu,sira hetan nafatin beneficiu,monopolio nafatin rai Maubere/aileba nian.

Tuir dadus ne´ebe maka NGO Tur Hamutuk hetan husi populasaun rai nain iha Dili, Mota Ain, Manleu, Mota Ulun, Bekusi, Bidau, sira hotu lian unanimu,katak “Familia Carrascalao no Alkatiri, sira sai koloboradores ba kolonialista Portugues no Indonesia,hodi hanehan no nauk povu Maubere/aileba sira nia riku soin, hodi explora rai”.

Lori Maubere Aileba nia rain halo riku sira nia familia,haruka oan ba eskola,hasae sira nia moris diak. Hatutan Adolfo Rodrigues,”dadus ne´ebe maka NGO Tur Hamutuk rekoila maka populasaun rai nain iha Dili,senti injustisa tamba sira nia rain familia Carrascalao no Alkatiri hadau no pertence ba sira”.

Pior liu tan,tuir dadus ne´ebe maka NGO Tur Hamutuk hetan katak: “rai barak maka familia Carrascalao no Alkatiri fan ona ba Indonesia,maibe ikus mai sira sei reklama tan katak sei pertence ba sira. Hanesan iha Komoro,uluk familia Carrascalao fan ona ba Kodam Udayana,hodi halo uma ba militar sira,ikus mai sira reklama katak rai ne´e sira nian. Familia Alkatiri mos hanesan fan ona rai ba Pertamina,ikus mai sira reklma katak rai sira nian,iha pertamina nia sorin,sira okupa oras ne´e dadaun halo muro haleu nudar propriadade familia Alkatiri nian”. Tuir fontes iha Ministeriu Justisa haruka para harii muro iha Pantai Kelapa,Pertamina nia sorin,maibe oras ne´e muru haleu ona,sai propriadade familia Alkatiri nian,enquanto tuir dokumentus ne´ebe maka NGO Tur Hamutuk iha acesu,katak “iha provas ba venda-kompra ba rai iha Pertamina nian iha Indonesia nia Ukun”. Tuir Lei iha RDTL nian,katak “buat riku no soin ne´ebe kolonial Portugues ka Indonesia nian,pertence ba Estadu Timor-Leste!

segunda-feira, 13 de setembro de 2010

Mari Alkatiri la iha autoridade moral atu kritika konaba Korupsaun

Dili,Tur Hamutuk Média (THM,14/09/2010). Mari Alkatiri la iha autoridade moral atu kritika konaba korupsaun, kasu lia hirak ne´e husi Rui Costa,direktur Exekutivu NGO Tur Hamutuk ba THM iha nia knar fatin,Tersa-feira (14/09/2010).

Haktuir tan Rui Costa,”Mari Alkatiri wainhira sei kaer ukun no bandu nudar Primeiru-Ministru,projektus bo-bot fó ba nia maun alin no amigus sira deit.Agora iha ona oposisaun mai koalia fali konaba korupsaun?”,litik Rui Costa,direktur Exekutivu NGO Tur Hamutuk.

Tenik tan Rui Costa,”Mari Alkatiri,wainhira kaer ukun,projektus bo-bot fó ba nia maun no alin sira deit,hare deit projektus:konstrusaun bot sira,estradas fó ba maun alin sira maka kaer,monopoliu fornece mina ba EDTL,mina ba kareta governu, sosa kilat no kartus ba PNTL,fornece hahan no mantimentus ba Forsa defesa/forsa seguransa,…etc,ne´e korupsaun ka lae”,husu Rui Costa.

“Mari Alkatiri pertence ba klan ne´ebe maka iha rai barak, rai sira ne´e sira hetan husi ne´ebe?uluk husu ba rai nain sira iha Dili mota ain mak fó ka?ka sira husu licensa ba afora rai deit,ka hadau husi nain?”,husu tan Rui Costa.

Dehan tan Rui Costa,” Mari Alkatiri sira hetan rai tamba sira okupa deit ema nia rain,ikus mai sira reklama katak rai sira nian,tamba sira hakbesik ba autoridade kolonial Portugues/Indonesia,tamba ne´e maka sira hetan rai barak iha Dili,ida ne´e korupsaun ka lae Sr.Mari Alkatiri?,litik tan Rui Costa.

Mari Alkatiri ho nia familia explora rai maubere/aileba nian iha kolonial Portugues nia ukun,explora tan iha okupasaun Indonesia nia ukun,to´o ukun rasik an mos sira sei reklama no explora nafatin rai sira ne´ebe uluk sira hadau deit husi Maubere/aileba sira!

terça-feira, 7 de setembro de 2010

TL:Preparadu ba tama ASEAN iha tinan 2012

Loby Australia impede procesu integrasaun TL iha ASEAN

Dili,Tur Hamutuk Media (THM,07/09/2010). Timor-Leste iha preparadu atu ba tama nudar membros efectivu ASEAN iha tinan 2012,haktuir Nando Belo,direktor politika externa NGO Tur Hamutuk ba THM iha ninia knar fatin. Tenik tan Nando Belo,"ASEAN sai nudar isu no perioridade nasional,neduni komponente hotu-hotu iha sociedade Timor Leste tenke esforsu hodi atinji ba objektivu ne'e".

Haktuir tan Nando Belo,direktor Politika externa NGO Tur Hamutuk,"Timor-Leste iha kondisaun financeiras,umanus no vontade politika ba sai membros ASEAN,neduni la aceita quando iha ema balun mai hakarak koloka fali obstakulus ba ida ne'e".Hatutan nando Belo,"iha esforsu loby husi Australia no Forum Pacifiku Sul (FPS) atu Timor-Leste labele tama ba ASEAN,tamba saida maka AUstralia ninia politika rai liur nian maka TL sai nudar satelite ba nian",defende Nando Belo.

Australia sei buka difikulta makas ba Timor-Leste tama ASEAN tamba koresponde ba sira nia ajenda politika externa,Timor-Leste depende geoestrategika/geoekonomika ba Australia,no tama ba FPS dalan diak ba Timor-Leste,dehan tan Nando Belo ba THM.

Australia oras ne'e dadaun loby ba personalidades Timor aon husi elites politikus to'o ba NGO sira hodi buka difikulta Timor-Leste tama ba ASEAN.Australia mos gasta osan barak ba ida ne'e,hanesan sira gasta ba projektu Woodside.Se maka halo komentariu no difikulta procesu hetan premiu!THM