domingo, 28 de fevereiro de 2010

Tur Hamutuk husu PJR hasae mandatu kaptura ba aktor krimi Delta Nova

Dili (01/03/2010). Husu atu Ministeriu Publika (MP) hasae mandatu ba kaptura autor krimi Delta Nova (28.12,2009), haktuir Rodolfo Rodrigues, cefe Departementu Juridiku husi NGO Tur Hamutuk, iha ninia knar fatin. “Tuir procedur legal, Policia investigasuan kriminal hatama ona fakta investigasaun ba MP,tuir lolos MP husu pedidus ba Tribunal Distrital Dili hodi emite mandatu kaptura,maibe to´o oras ne´e nem MP halo ninia knar”,kestiona Rodrigues.

Tenik tan Rodolfo Rodrigues,”ho incidente Delta Nova iha loron 28 fulan dezembru tinan 2009,afekta instituisaun estado nian, liliu imajen PNTL nian”. “Iha interesse barak,husi liur no laran joga sira nia ajenda iha incidente Delta Nova, hodi atinji ba ida-idak ninia objektivu”,defende Adolfo Rodrigues.

Tuir ita hatene katak,”iha incidente Delta Nova, iha loron 28 fulan Dezembru tinan 2009, halo mate klosan no kanek ida seluk”.

Ho incidente Delta Nova, ajendas barak maka hakarak joga sira nia interese,objektivu oinsa maka infrakese estadu Timor-Leste, toka ba sektores seguransa hodi hamosu imajens ne´ebe maka instabilidade no desakredita ba autoridade sira nia atuasaun.

UNPOL ne´ebe iha tinan 2010 tenke entrega ona knar tomak ba PNTL, interese iha tasi Timor hodi dada kadoras Greater Sun Rise mai Timor-Leste ka ba Australia. Mos iha ajenda interna ne´ebe hakarak boleia hodi aproveita oinsa maka infrakese ba instituisaun estado nian,no infrakese sectores seguransa no defesa ne´ebe Governu ida ne´e konsegue halo no halao iha tinan rua nia laran!


Dili, loron 01 fulan Marsu tinan 2010

Kontaktu: Adolfo Rodrigues

Depatermentu Juridiku NGO Tur Hamutuk

domingo, 21 de fevereiro de 2010

Arsenio Bano falta sentidu Humanista hodi kontinua halo Probaganda konaba ema Nia mate

Arsenio Bano falta sentidu Humanista hodi kontinua halo Probaganda konaba ema Nia mate

Dili. Arsenio Bano ho ninia komplotan kontinua halo probaganda hodi falsika faktus konaba ema nia mate.Haktuir ne’e husi Almeida Sarmento,cefe Departementu Seguransa/defesa NGO Tur Hamutuk,hodi hatan ba Kampane ne’ebe Arsenio Bano sira halao dadaun iha internet no liu husi Facebook konaba Matebian Adolfo Santos Soares nian. Akusa Almeida sarmento,”Arsenio Bano ho ninia komplotan falta sensibilidades humanista”. Tenik tan Sarmento,”hare deit sira oras ne’e aproveita politiza situasaun tomak hodi aproveitamentu politika ba sira nia interesse,hare deit ema mate mos sira politiza diak,la iha liu sensibilidade humana no sentimentu solidariu ho ema ne’ebe maka mate”,defende Almeida Sarmento.

Adolfo Santos Soares, mate tamba sofre moras Hepatite B no mos kanker iha fuan.Iha loron 13 fulan fevereiru tinan 2010,Matebian Adolfo Santos Soares,evakua kedan ba Bali.Iha loron 19 fulan fevereiru tinan 2010 nia iis kotu. Matebian mate rai hela familia no instituisaun PNTL ne’e triste tamba lakon ema diak ida!

Kontaktu:Almeida Sarmento
NGO Tur Hamutuk
Av.Presidente Nicolau Lobato No.7

PD dehan: FRETILIN manipulativu, konfrontativu, vingativu no bosok ten...

http://forum-haksesuk.blogspot.com/2010/02/pd-dehanfretilin-manipulativubosok-ten.html

FORUM-HAKSESUK, quinta-feira, 18 de Fevereiro de 2010

PD dehan: FRETILIN manipulativu, konfrontativu, vingativu no bosok ten...


Deklarasaun Politika ¦ Bankada Partidu Demokratiku ¦ Parlamento NacionalHafoin rona no akompanha Deklarasaun Politika Bankada Fretilin, ne´ebe hato´o iha plenariu iha loron 15 fulan febreiru 2010, no mos,dokumentus ne´ebe Bankada Fretililin simu husi ninia militante Fretilin (familia vitima), Americo Sequeira, husi Suco Lour, ne´ebe hato´o ona ba Parlamento Nacional no publiko tomak. Bankada Partido Demokratiko konsiderea deklarasaun politika bankada Fretilin no dokumentu ne´ebe hato´o mai Parlamento Nacional ne´e, nakonu ho lia fuan bosok no manipulativu.Relasaun ho deklarasaun manipulativu no liafuan bosok ne´e, Bankada Partido Pemokratiko hakarak haklaken faktus no lian los hanesan tuir mai ne´e:Iha loron 16 fulan outubro 2009, Partido Demokratiku halao aktividades konsilidasaun no hametin estutura base iha suco Lour, Sub-distritu Bobonaro, fatin ne´ebe konhecidu hanesan baze CPD-RDTL no baze partidu Fretilin. Suco Lour nudar baze CPD-RDTL, no mos baze partidu Fretilin, susar teb-tebes ba partidu seluk atu monta estrutura iha ne´eba. Partido Demokratiku mak, nudar primeiru partidu halao aktividades partidaria no konsege hametin estrutura partidu iha Suco Lour iha loron 16 fulan Outubro tinan 2009.Tuir fakta ne´ebe iha, katak los duni Sr. João Pereira nudar membru CPD-RDTL no membro Partido Fretilin, houri uluk kedas no to´o ohin loron, halo aproximasaun atu fila ba partidu demokratiku, wainhira PD hametin estrutura baze iha loron 16 Outubro 2009. Partidu demokratiku nia prinsipiu, loke ninia odamatan ba membru grupu ne´ebe deit, membru partidu ne´ebe deit maka hakarak “komunga” principiu Partido Demokratiku ninian maka halo politika: non-violência, non-konfrontativu no non-vingativu.Maibe, hafoin aproxima atu Partidu Demokratiku, iha loron 16 Outubro 2009, liu tiha loron tolu, iha loron 19 Outubro 2009, sr. João Pereira, partisipa iha surumutu ho lideres partidu Fretilin iha Maliana, tan ne´e iha kedas loron 21 Outubro 2009, koordenadur Partidu Demokratiku Suco Lour, Saturnino de Jesus, fo hatene kedas ba Sr. João Pereira katak, Partido Demokratiku la fo fatin ba ema ne´ebe laiha principiu politika, tamba defaktu nia sei nafatin membru Fretilin.Fakta mos hatudu katak, iha dokumentu ne´ebe Sr. Américo Sequeira (membro CPD-RDTL) no Fretilin), apresenta liu husi ninia kamarada Deputado Antónino Bianco, kompletu ho naran pesoal estrutura Partido Demokratiku Suco Luor, iha parte ida, akuza hodi dehan katak, "João Pereira, ex-chefe Aldeia Galitas, suco Lour, sub-distrito Bobonaro, ema husi Partido Demokratiko maka oho Erselia de Jesus”. Maibe faktus mos hatudu katak João Pereira laos membru PD, no nia naran la rejista iha lista estrutura PD Suco Luor, ne´ebe Sr. Americo Sequeira rasik apresenta.Partido Demokratiku, laiha tolerância ba kriminozu, ba ema nebe halo violência. Povu Timor tomak sai sasin ba istoria, katak PD nunka sai autor ba krimi, tan ne´e ninia votu no kadeira iha Parlamentu Nasional aumenta iha eleisaun 2007, no sei aumenta ba bebeik. Pelu kontrariu partidu ne´ebe gosta hakarak kria konflitus, destabilidade nasaun,na realidade iha eleisaun ninia votu no kadeira iha Parlamentu nasional sei menus ba bebeik, e sei menus liu tan iha eleisaun 2012.Tuir lolos, uma fukun PN ida ne´e, hatudu ninia sensibilidade no tau preokupasaun boot, ba problema ninja nebe akontese kuaze iha teritoriu tomak, nebe fo impaktu ba povu hodi la bele ona uza ninia direitu ba liberdade sirkulasaun, no mos halakon ona ema na´in tolu nia vida. Maibe pelu kontrariu ita iha uma fukun ida ne´e preokupa liu visitas presidente Parlamentu nasional ba iha areas nebe, defaktu povu moris iha tauk nia laran, ho objektivu atu enkoraja povu atu labele tauk ilegais nebe deit.Iha politika nai´in sira bele la gosta ho visita Presidente Parlamentu Nasional ba iha areas rurais ne´e, hodi enkoraja povu no fo informasaun konaba prinsipiu estadu de direitu demokratiku. Tamba visita ne´e, bele enkoraja povu atu iha korajen hodi informa ba autoridades kompetente konaba ba manobras no manipulasaun nebe ema balun, grupu balun halo daaun atu hamosu destabilidade iha nasaun ne´e.Maibe, realidade, povu iha área nebe hetan visita hosi presidente parlamento, sente kontente no fó apresisaun ás tebes ba aktus no hahalok presidente Parlamentu Nasional nudar lider joven ida iha nasaun RDTL.Refere ba faktus referedu iha leten, Bankada Demokratiku ho ninia kuadrus partidu ho militante tomak, atu apela ba grupu no partidu hotu-hotu, atu lalika halo tentativas desviu/mengalihkan problemas NINJA nebe ninia abut no hun atu ke´e sai dadauk ona. Inivestigasaun ne´ebe PNTL halao dadaun, finalmente sei hatudu se los mak organiza no sai autor intelektual ba problema ninja ne´e. Lider PD ka,Fretilin ka,PSD ka, ASDT ka,… Ita hotu hein no nakloke an ba investigasuan.Apela mos ba Partidu Fretilin atu muda dadaun ona karakter politika konfrontativa no vingativa, tamba politika hanesan ne´e halo povu no partidu seluk tauk atu servisu hamutuk ho Fretilin iha kualker tempu, iha procesu kaer ukun no bandu iha nasaun ida ne´e. Tan politika konfrontativu, manipulativu no vingativu, bele halo partidu sira, inkluindu Fretilin lakon ona ninia kadeira iha parlamentu nasional iha eleisaun geral 2007, e sei bele lakon tan iha eleisaun geral 2012.Povu ho nasaun ida ne´e precisa kontribuisaun husi ema Timor oan hotu-hotu, partidu hotu-hotu,povu lakohi hare ema ida ka partidu ida mesak mak senti superior, no bele halo buat hotu-hotu iha nasaun ne´e.Partidu Demokratiku, husu atu lider politika iha nasaun ne´e, para ona ho politika hodi desvia problema Ninja, no halo fali konfuzaun ba publiku, hodi kestiona kestaun tekniku administrativu visita Presidente PN, problema krise 2006, no politika dun malu, hodi protege kriminozu sira.Partidu Demokratiku mos husu atu nai ulun politiku sira, neon nain matan moris ba grupu Ninja sira nebe halo violencia konstitucional, hodi la simu Konstituisaun RDTL, la rekonhece lider orgaun soberanu no institusaun estado nian.Prtido demokratiku mos husu ba ulun politiku sira, lalika manipula no politiza problema Nina ne´e, no fo kompetencia tomak ba PNTL hodi halo operasaun no investigasaun tuir Lei no ordem iha Nasaun ne´e.

Dili, 16 de Fevereiro de 2010
Vital dos Santos ¦

Vice Presidente Bankada PD


publicada por FORUM HAKSESUK @ 1:41 AM e-mail: fhaksesuk@gmail.com

0 Comentários:
Enviar um comentário

quinta-feira, 18 de fevereiro de 2010

Fretilin maka sumber Estabilidade no mos Instabilidade

NGO Tur Hamutuk (TH)

Av.Presidente Nicolau Lobato, Nº.7, Dili,Timor-Leste

Email: http://br.mc434.mail.yahoo.com/mc/compose?to=tur_hamutuk@gmail.com



Deklarasaun:



Fretilin maka sumber Estabilidade no mos Instabilidade
Hatudu liu husi Kasu Delta nova no Ninja?

Wainhira foin hakotu eleisaun ba Assembleia Konstituinte simu mandatu ba hakerek Konstituisaun RDTL, Mari Alkatiri dehan nune´e,”«Dasa Rai»”. Dasa rai ninia interpretasaun oi-oin,husi dasa rai cidade ne´ebe foer,ka dasa uma laran. Maibe dasa rai ida Mari Alkatiri nian ne´e iha ninia leitura politika rasik. Balun dehan atu dasa mos tiha oposisaun politika sira liu husi eleisaun, balun fali dehan atu dasa rai ka hamous politikus,opositores, se se maka sai hanesan ai-satan ba politika ne´ebe maka Mari Alkatiri ho ninia grupu trasa ona ba tinan lima nulu (50). Atu hakat ba ukun dura to´o tinan 50 buka dasa rai mos hotu.

Wainhira sei kaer ukun no bandu nudar Primeiru Ministru ba dala uluk, Mari Alkatiri haktuir nune´e,”Fretilin maka fonte ka sumber ba estabilidade no mos ba instabilidade (Doutrina Mari Alkatiri)”.

Foin dadaun ne´e,iha Mari Alkatiri ninia dada lian ho TVTL dehan nune´e,”Fretilin maka trava violência(hare TVTL,05/02/2010).

Ho afirmasaun husi Mari Alkatiri no fakta hatudu iha realidade oinsa maka Fretilin joga ninia ajenda sira iha xadres politika nasional. Prepara Marcha ba Paz i oras ne´e dadaun ba Marcha Vitoria iha tinan 2012.

Husi fakta sira mosu,husi loron 28.12.2009 dait ba to´o movimentu Ninja iha Distritus Bobonaro no Kovalima. Tuir ema dehan katak violencia hanesan meius seluk oinsa maka halo politika hodi to´o ba ninia target maka poder. Ho incidente Delta Nova no aktividade grupu NINJA, partidu Fretelin ho ninia lider Mari Alkatiri mai halo probaganda kontra estadu Timor-Leste no joga ba ajenda rai seluk nian ka ema liur nian hodi kontra interesse Nasional Timor-Leste nian.

Oinsa maka frajiliza instituisaun Estado nian hanesan PNTL,kaer kasu Delta Nova hodi promove probaganda kontra instituisaun ne´e rasik. Incidente ne´ebe husi Fretilin no Mari Alkatiri aproveita hodi lansa probaganda husi meius hotu-hotu,husi media elektronika no cetak,husi internet blogues no facebook, buka tau Forsa Seguransa ne´e hanesan kriminosu. Iha media,liliu Timor Post,lor-loron didika kronika konaba” kasu Guka no kestiona Profisionalismo PNTL nian”.

Objektivu klaru los, oinsa maka frajiliza PNTL no hatun moral Policia nian. Delta nova mosu hanesan preparasaun no loke dalan ba aksaun seluk iha tinan 2010. Hatan ba incidente Delta Nova, Ministerio Defesa no Seguransa (MDS) hatun orden atu dada Task Force/PNTL husi patrulamentu. E entrega seguransa patrula iha cidade Dili ba UNPOL. Ho mudanza patrula husi Task Force/PNTL ba UNPOL, mosu ajitasaun grupus artes marciais iha Dili laran no wainhira UNPOL ba halo patrula la akalma situasaun, populasaun husu atu Task Force/PNTL fila halo patrula. Tuir investigasaun husi Policia kriminal katak: “incidente ne´ebe maka halo mate joven ida no kanek ida seluk, akontese molok Task Force/PNTL to´o iha fatin”. Tuir testamuna ne´ebe hola parte iha festa Delta Nova katak, “sai mai hare Task Force/PNTL tiru sinal ba leten, enquanto joven mate iha uma laran”.

Mosu operasaun Ninja iha distrito Bobonaro no Kovalima, asaun ne´e koresponde ba ajenda liur no laran. Tamba saida maka hili Suai no Liliu fronteira. Se la iha seguransa iha fronteira no instabilidade iha distrito Kovalima bele justifica ba ajenda husi liur nian,oinsa maka dehan Timor-Leste la inviabiliza atu dada kadoras Greater Sun Rise (GSR) mai Timor-Leste. Ajenda laran oinsa maka aliadu ho potencia externa hodi hatún Governu AMP. Aliadus ne´e bele direkta mos indirekta,parte rua aproveita malu. Ida oinsa maka nauk Mina Timor nian,seluk oinsa maka bele hadaun ba kaer Ukun no Bandu iha Timor-Leste.

Estadu labele tur kruza liman deit wainhira hare ninia povu terus no susar, moris la hakmatek,tauk tamba Ninja. Decisaun ne´ebe Estadu hola hodi haruka PNTL ba halo operasaun hodi kaer autor Ninja no fo fali korajen ba populasaun sira iha areas ne´ebe Ninja kontrola. Maibe operasaun ida ne´e ladun halo partidu balun kontente no hatudu sira nia oposisaun ba operasaun PNTL. Kontra operasaun ne´ebe maka PNTL iha Distritu Bobonaro no Kovalima hodi neutraliza no kombate ba Ninja. Tamba saida?

Husi Maubisse:fahe AMP, desakredtia Parlamentu Nasional no lansa politika oho ema nia karakter

Retiru Maubise,husi loron 12 to´o ba loron 14 Fulan Fevereiru. Iha segunda feira (15/02/2010), Deputadus sira iha Parlamento Nasional (PN) hahu kedan,oinsa maka manipula opiniaun publika, oinsa maka tuda fali autor Ninja ba partidariu seluk. Fakta maka ne´e,”tuir deputadu ida husi Partidariu AMP nian,koalia privadu ho Deputadus balun husi Fretilin no sira haktuir ba nia katak husik ba Fretilin joga Partido Demokratiko(PD)”. Maibe iha tinan 2010,buka aproveita maximu oinsa maka joga AMP,liu husi: joga AMP oinsa fahe malu, frajiliza Parlamentu Nasional no oinsa maka lansa politika oho ema nia karakter.

Joga AMP oinsa fahe malu:


Oinsa maka joga AMP (Alianca Maioria Parlamentar), joga PD vs CNRT, PD vs ASDT,Xanana vs FM,no sst. Tuir Sekretariu Jeral Partidu Fretilin Mari Bin Amunidin Alkatiri ba Jornal Nacional Diario (JND) katak “AMP agora hafuhu malu hela (JND,15/02/2010)”.Iha mos JND,”Sekjen Partidu Fretilin dehan nune Xanana lakohi koliga ho Fretilin Mudança (FM) tamba sira ilegal (idem)”. Oinsa maka joga AMP fahe malu, hodi atinji ba sira nia politika. AMP fahe malu diak ba Partidu Fretilin, AMP hamutuk ladiak ba Partidu Fretilin.

Tamba trak rekors ne´ebe governu AMP lidera hamaten kartaun As Fretilin nian, sucesu reforma iha sektor seguransa no defesa,oinsa maka atake iha sektor ida ne´e liu husi kasu Delta Nova no movimentu Ninja. Uja korupsaun hanesan instrumentu politika ba hodi infrakese Governu AMP,oinsa maka lansa probaganda katak Governu AMP mesak koruptus deit. Governu AMP liu husi lideransa PM Xanana Gusmao hatudu ninia komitmentu hodi harii KAK no fihir Komisariu ba KAK, Aderito de Jesus. Maibe Fretilin kontra Aderito de Jesus,tamba razauns oi-oin dehan la iha principiu,tabeledor (Mari Alkatiri),Traidor (Jose Teixeira), etc. Tamba deit kada karta ne´ebe maka Partidu Fretilin joga,husi parte AMP hatan kedan ho kartu as hodi joga maten kedan.

Oinsa maka hatun no joga hodi manipula opiniaun publika, Mari Bin Amunidin Alkatiri iha Maubisse katak iha AMP sira hafuhu malu, PD vs CNRT, ASDT vs PD, Xanana vs FM. Ne´e tatika ida oinsa maka lansa kontra aliadus AMP. Lansa mos probaganda katak Fretilin maka besik ba Xanana,hadok lideres partidarius seluk husi AMP dok husi Xanana.


Frajiliza Parlamentu Nasional:

Planu asaun seluk, maka tau pratika, oinsa maka tenta atu Parlamentu Nasional labele funciona ho didiak, buka halo chantagens ba partidaria AMP sira ne´ebe maka halo deklarasun politika kontra manipulasaun no bosok tem husi Partidu Fretilin. Frajiliza PN liu husi Intimidasaun ba deputadus husi AMP sira no Kria preman iha Parlamentu Nasional. Tuir imajens ne´ebe maka TVTL hatudu liu husi ninia Telejornal iha edisaun Tersa-feira (16/02/2010) katak “deputadus sira husi bankada Fretilin pratika preman hodi intimida ba deputadu AMP sira,kasu ne´e envolve deputadu Vital dos Santos tamba ninia deklarasaun politika deputadus preman sira hamrik mai intimida kedan”.

Buka joga katak Presidente Parlamentu Nasional, Fernando Lasama de Araujo, la konsegue lidera PN. Hodi kompara katak Francisco Lu´olo diak liu.Kestiona secara administratif ba visita Presidente PN ba akompana operasaun PNTL ba restaura ordem publika no fo konfiansa ba populasaun iha zonas ne´ebe maka afektada. Maibe visita ida ne´e halo partidu Fretilin preokupadu los, tamba saida ?Tamba Presidente PN la respeita rejimentu PN,se ida ne´e ita sei bele haksesuk malu, tamba interpretasaun ne´e oi-oin. Husi parte Partidu Fretilin dehan Presidente ba iha loron plenariu,quando tuir rejimentu loron plenariu maka segunda no tersa.Presidente ba halo visita iha Quarta,quinta no sexta.Ne maka mnipulasaun no buka bosok ba publiku.

Maibe target husi Partidu Fretilin nian maka oinsa maka lansa teror iha Una Fukun liu husi deputadus preman sira,buka kria sabraut iha PN iha tinan 2010 laran tomak,nune bele hatudu katak PN la funciona ho didiak. Se PN la funciona, la lao ho diak, hatun kedna figura Presidente PN nian.

Lansa politika pembunuh Karakter ka Oho ema nia karakter:

Oinsa maka oho karakter politika lideres sira iha AMP. Hare José Luis Guterres husi Fretilin Mudanças (FM) sai hanesan figura ida ke diak, moderat,lider alternatif ba Fretilin no lider nebe maka besik ba Xanana,buka oinsa maka halo foer imajen José Luis Guterres nian,hodi ke no publika bebeik iha media konaba kasu ne´ebe maka envolve wainhira kaer knar nudar MNEC (Ministro dos Negocios Estrangeiro e Cooperaçao). Lansa oho karakter ba Zacarias Albano da Costa,dehan hetan baku maibe ema ne´ebe dehan baku Zacarias desmente katak la baku. Se maka fahe probaganda falsu no links ba media.

Relaciona ho kasu movimentu Ninjas iha Distritu Bobonaro no Kovalima,ne´ebe Presidente PN Lasama no mos nudar Presidente PD, hahu dadaun lansa politika oho karakter sistemika. Hahu halekar probaganda dehan PD mesak jovens la hatene buat ida,tabele ba Xanana hodi nauk sai naukten,Lasama lanu ten,Sabino naukten. Akusaun no probaganda falsu sira ne´e maka makina Fretilin lansa dadaun no lao makas. Buka oinsa maka konvence opiniaun publika katak PD iha ligasuan ba krisi 2006,ligasaun ba sunu uma,ligasaun ba krimis. Instrumentus sira ne´e maka oras ne´e dadaun Fretilin lansa dadaun ba publiku. Ninia target maka iha tinan rua nia laran bele estraga lideres sira husi PD nia imajens ladiak,povu la fiar ba jerasaun foun atu kaer ukun.

Objektivu final maka oinsa maka joga PD rahun. Deputadu preman sira ba halo probaganda oi-oin,fahe PD,ida-idak ho ninia misaun mesak. Deputadus Preman hanesan Osorio Florin ho Mandati ho misaun,oinsa maka koalia ba Sekjen PD Mariano Sabino hodi dehan katak lalika fiar ba Lasama tamba nia lanu ten.

Deputadu preman hanesan Antonino Bianco,Elizario hakbesik ba lider PD hanesan Adriano Nascimento hodi dehan lalika fiar ba Mariano Asunami Sabino tamba nia naukten no labarik la hatene buat ida. Partidu Fretilin ninia hakarak maka oinsa maka joga PD hancur lebur tiha. Oinsa maka soran PD han malu. Ne´e misaun principal husi deputadus preman sira nian iha PN.

Tamba saida maka koncentrasaun Fretilin ba hancurkan PD?
Razaun barak:

1. PD nudar partidu foun no labarik sira Inuss ben maka kaer, hatudu husi eleisaun hirak ne´ebe maka halao liu ba, husi tinan 2001 ba konstituinte, elesaun sukus 2004/05, lejislativa 2007,sukus 2009, hatudu katak tendencia votus PD nian sae makas duke partidu Fretilin ne´ebe ninia resultadu tun ba bebeik.

2. PD ho ninia dinamika ne´ebe iha,no ninia polítika ne´ebe maka toleransia,estabilidade,interesse nasional do ke interesse partidu. Se la taka odamatan ba ba eleitoradus Fretilin sei vota mos ba PD.

3. PD nudar membru governu AMP , ho ninia politika pragmatika no la deskriminatif,bele atrai eleitoradus ne´ebe maka vota ba Fretilin.

4. PD nudar partidu foun, ne´ebe iha PD la iha estrela ka bintang politika,hotu-hotu halo dinamika iha partidu laran,hotu-hotu joga, neduni sai hanesan ameasa ba partidu historika hanesan Fretilin.

5. PD ninia posisaun ba koloka interesse nasional iha leten ás liu,liu husi Presidente Republika Interinu iha tinan 2008 wainhira mosu krisi atentadu kontra Presidente Republika no PM (11.02.2008).Presidente Republika Interinu Lasama hatudu duni sentidu estadu,la koloka interesse partidu iha leten maibe koloka interesse nasional iha leten ás ba. Hodi ordena operasaun Konjunta F-FDTL/PNTL ba halao operasaun iha Ermera. Ermera nudar zona tradicionalmente baze ba PD nian. Ho sentidu estadu no honra ba instituisaun estadu demokratiku nian,bele atrai fali eleitoradu husi partidu Fretilin iha eleisaun 2012.

6. PD ninia ninia kultura politika la konfrontativu,buka haksesuk malu ho ulun no hanoin. Hatudu liu husi Plenariu no intervensaun sira seluk. Fakta hatudu liu husi TVTL iha Telejornal edisaun (16/02/2010) katak se maka pratika preman iha PN nudar uma fukun povu nian maka deputadus sira husi Fretilin.

7. Fakta mos hatudu katak se maka provoka jovens sira iha parke PN mos mai husi deputadu Osorio Florindo, nia maka buka oinsa maka provoka situasaun. Hare husi deklarasaun Juventude Demokratiku (JD) nian katak”akusaun deputadu Preman Fretilin nian mesak bosok tem deit”. Hatudu mos husi fakta hukum, wainhira Policia kaer joven husi JD ba investiga iha Policia maibe la iha provas tamba testamuna sira hotu dehan sira haksesuk malu ho Deputadus husi Fretilin laos ba ameasa. Deputadus Fretilin tauk ba sira ninia lalatak deit karik.

Ne´e maka analisa ba estratejia no planu asaun ne´ebe Partidu Fretilin lidera husi Mari Alkatiri prepara ba aktividade anual iha tinan 2010.Planu no asaun sira ne´ebe maka formaliza liu husi retiru Maubisse no exekuta liu husi deputadus preman sira iha PN.



Dili, 19.02.2010


Rui Costa

Direktur Exekutivu



Adolfo Rodrigues


Cefe Departementu Juridiku